شهرستان بیرجند به دلیل دوری از مسیر باد های باران آور، عدم وجود ارتفاعات مهمی كه بتواند در تعدیل آب و هوا و جذب نزولات جوی مؤثر واقع شود و مجاورت با كویر لوت در خشك ترین تقسیم بندی اقلیمی خراسان قرار دارد . میانگین درجه حرارت در همه نقاط شهرستان به یك اندازه نیست .

به طور كلی بیرجند به تبعیت از وضعیت پستی ها و بلندی ها دو نوع اقلیم دارد :

1. اقلیم گرم و خشك شامل مناطق دشت و حاشیه شهرستان .
2. اقلیم خشك و ملایم كه در بخش های مرتفع شمالی و مركزی شهرستان (رشته كوههای  باغران و مؤمن آباد) مشاهده می شود .

فصل گرم بیرجند طولانی است و ماههای خرداد، تیر و مرداد را در بر می گیرد و ایام سرد سال شامل ماههای آذر، دی و بهمن می باشد . متوسط بارندگی سالانه 167 میلیمتر است كه بیشترین میزان آن مربوط به فصول زمستان و بهار می باشد . دره های واقع در رشته كوههای منطقه از جمله رشته كوه باغران از مناطق ییلاقی و خوش آب و هوای شهرستان محسوب می شود.